Slow Food - Όταν η γαστρονομία γίνεται κίνημα

Το κίνημα "Slow Food" ("αργό γεύμα", σε αντιπαράθεση με το "fast-food", το γρήγορο γεύμα) είναι στρατευμένο εδώ και μία δεκαετία στη διαμόρφωση μιας διαφορετικής προσέγγισης της γαστρονομίας.

Τα ΜακΝτόναλντς πολιορκημένα από Γάλλους αγρότες. "Slow" εναντίον "fast food".
Η θέση που αναπτύσσεται εδώ είναι απλή: η γαστρονομία ανήκει στο πεδίο των επιστημών, της πολιτικής και της κουλτούρας. Αντίθετα με το τι πιστεύουμε γι' αυτήν, μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για τη διεκδίκηση πολιτισμικών ταυτοτήτων, καθώς και προνομιακό σχέδιο για την αντιπαράθεση με την τρέχουσα διαδικασία της παγκοσμιοποίησης.

Γιατί δεν είναι καθόλου κακό να εκτιμά κανείς τις ηδονές του ουρανίσκου, θεμελιώδους βάσης της γαστρονομικής γνώσης και βασικού στοιχείου για μία ποιοτική ζωή. Το κίνημα Slow Food< δημιουργήθηκε "για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην απολαυστική διατροφή".

Ορισμένοι ακτιβιστές, συχνά αριστεροί, ταράζονται με τέτοιου είδους δηλώσεις, τις οποίες προσομοιάζουν με συμπτώματα "αστικής παρακμής" ή "εκφυλισμένης επικούρειας φιλοσοφίας". Κάποιες αποσαφηνίσεις κρίνονται, λοιπόν, απαραίτητες.

Καταρχήν, όταν μιλάμε για γαστρονομία, δεν επικαλούμαστε μονάχα την ευχαρίστηση. Σύμφωνα με τον βασικό της θεωρητικό, τον Ανθέλμο Μπριγιά-Σαβαρέν (1755-1826), συγγραφέα του βιβλίου "Φυσιολογία της γεύσης" (1826), η γαστρονομία είναι η "ορθολογική γνώση όλων όσων σχετίζονται με τον άνθρωπο και με το πώς αυτός τρέφεται".

Εκκινώντας από αυτόν τον απλό ορισμό, με λίγη διανοητική προσπάθεια, μπορούμε να καταλάβουμε ότι η γαστρονομία θέτει εκ νέου την τροφή στο επίκεντρο του συλλογικού ενδιαφέροντος.

Ο Μπριγιά-Σαβαρέν ήθελε, αναγάγοντας τα αποτελέσματα στις αιτίες τους, να κάνει τη μαγειρική τέχνη πραγματική επιστήμη. Επιδόθηκε σε μία πολύ προηγμένη ανάλυση της μηχανικής της γεύσης, μελετώντας την ισχνότητα και την παχυσαρκία, την επίδραση της δίαιτας στην ανάπαυλα, στη νηστεία, στην εξάντληση και στον θάνατο.

Η γαστρονομία μάς οδηγεί σε μία γνώση διεπιστημονική και πολύπλοκη. Το ενδιαφέρον για "όλα όσα σχετίζονται με τον άνθρωπο και με το πώς αυτός τρέφεται" απαιτεί γνώσεις σε σειρά πεδίων: ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, οικονομία, χημεία, γεωργία, οικολογία, ιατρική, γνώσεις κληροδοτημένες από την παράδοση και γνώση της σύγχρονης τεχνολογίας.

Η τροφή (η παραγωγή της, το εμπόριο και η κατανάλωσή της, με μια λέξη: η γαστρονομία) αξίζει να επανέλθει στην καρδιά της διεθνούς δημόσιας συζήτησης και να αποκτήσει θέση μεταξύ των προτεραιοτήτων των κυβερνήσεων. Διότι, όπως υποστηρίζει ο Γουέντελ Μπέρι, ποιητής και αγρότης από το Κεντάκι, "η βρώση είναι μια γεωργική πράξη".

Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που, από τη διάσκεψη κορυφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) στο Σιάτλ, το 1999, το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης έχει ως κύριους φορείς τους αγρότες, ενώ οι πιο γνωστοί του επικεφαλής (Χοσέ Μποβέ, Ραφαέλ Αλεγρία, Εβο Μοράλες κ.ά.) προέρχονται από τον αγροτικό κόσμο. Και δεν πρόκειται ακόμη για σύμπτωση, που, το ζήτημα της διατροφής προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία εξαιτίας των αμφιβολιών για την ποιότητα των βιομηχανικών τροφίμων. Ούτε είναι ακόμη τυχαίο το ότι, σύμφωνα με την αναφορά του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), "Millenium Ecosystem Assessment" (2005), τα περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήματα αποτελούν απόρροια ανορθόδοξων μεθόδων παραγωγής τροφής.

διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην Ελευθεροτυπία<