Κόλλυβα γκουρμέ

πό καταβολής κόσμου, οι άνθρωποι στην μνήμη των νεκρών μοιράζονται τροφή.
Το πιο σύνηθες ήταν σπόροι δημητριακών, καθώς ήταν η βασική τροφή των ανθρώπων.
Στα ταφικά έθιμα πολλών πολιτισμών υπάρχει η προσφορά των σπόρων στις ταφικές τελετές αλλά και στις τελετές στην μνήμη των κεκοιμημένων - τόσο των οικείων μας, όσο και θρησκευτικών προσώπων.
Πολλές φορές πλούτιζαν τα δημητριακά με φρούτα και ξηρούς καρπούς.

Στην αρχαία Ελλάδα
Τα μνημόσυνα είναι πανάρχαιο έθιμο. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις, θυσίες και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν την συγγνώμη των Θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών (Ιλιάδα Ι 497). Τελούσαν μνημόσυνο την 3η, την 9η και την 30ή από της ημέρας θανάτου, καλούμενο το τελευταίο "τριακάς" όπου γινόταν και νεκρόδειπνο, καθώς και κατά την επέτειο των γενεθλίων του αποθανόντος.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι προσέφεραν στους νεκρούς την πανσπερμία: ένα μείγμα σιταριού και άλλων καρπών. Σε ανασκαφές (στη Θεσσαλία) έχουν βρεθεί υπολείμματα σιταριού, ξηρών καρπών και ροδιού μέσα σε πανέρι.

Στην χριστιανική παράδοση
Στην Ελλάδα, στα πλαίσια της χριστιανικής θρησκείας, κόλλυβα ετοιμάζουμε τα Ψυχοσάββατα (δηλ. τα Σάββατα πριν τις Κυριακές της Απόκρεω, της Τυρινής και της Α' Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής) καθώς και κάθε φορά που θέλουμε να τελέσουμε επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση των οικείων μας που έχουν χαθεί από την ζωή.

Τα κόλλυβα που προσφέρονται για τις ψυχές λέγονται πεθαμένα και στέλνονται μέσα σε δίσκο ή πιάτο στην εκκλησία, όπου ευλογούνται από τον ιερέα στα μνημόσυνα στις οκτώ ή σαράντα μέρες, αλλά και στα τριμήνια, εξαμήνια, εννιάμηνα και στο χρόνο από την ημέρα του θανάτου.
Τα Ψυχοσάββατα, πηγαίνουν οι πιστές στην εκκλησία με όμορφα διακοσμημένους δίσκους με κόλλυβα, πάνω στα οποία στηρίζουν και ανάβουν κερί σε μια εκδήλωση αγάπης προς τους νεκρούς συγγενείς και φίλους

Τα κόλλυβα σε μνήμη των νεκρών συμβολίζουν την κοινή ανάσταση των ανθρώπων. Δηλ. όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται, χωνεύεται και σαπίζει χωρίς όμως να φθαρεί και στη συνέχεια φυτρώνει καλύτερος και ωραιότερος, έτσι και το νεκρό σώμα του ανθρώπου θάβεται στη γη και σαπίζει, για να αναστηθεί και πάλι, άφθαρτο και ένδοξο και αιώνιο.
{απόστολος Παύλος στην Α' προς Κορινθίους Επιστολή (κεφ. 12, στίχοι 35-44).}

Τα κόλλυβα (Α' Σάββατο των Νηστειών) εις μνήμη του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, προσφέρονται σε θύμηση του θαύματος των Κολλύβων<

τα κόλλυβα που γίνονται στη μνήμη ενός Αγίου, χαρακτηρίζονται ως εορτάσιμα, ζωντανά, άγια, της χαράς, και γίνονται ως ευλογία και ανάμνηση στην νίκη του θανάτου και της αμαρτίας.

Σήμερα τα κόλλυβα έχουν κι αυτά βιομηχανοποιηθεί και πωλούνται μαζικά - ένα άνοστο πράγμα που μοιράζεται από υποχρέωση.
Τα σπιτικά κόλλυβα όμως είναι νόστιμα και θρεπτικά και νομίζω ότι αξίζει να τα φτιάχνουμε τουλάχιστον για τα μοιράσουμε με τους πολύ οικείους μας.
Η συνταγή αυτή είναι δική μου παραλλαγή, με κύρια διαφορά ότι τα μελώνω αντί να βάλω ζάχαρη, ενώ προσθέτω και ξερά φρούτα.

*σπερνά: παραφθορά της λέξης εσπερινός
*μπούλια σημαίνει πολυσπόρι